تفسیر سوره ملک آیه 1 و 2


#تفسیر_قرآن

#زندگی_با_قرآن

#تفسیر_نور

سوره 67. ملک آیه 2،1
تَبَارَکَ الَّذِى بِیَدِهِ الْمُلْکُ وَهُوَ عَلَى‏ کُلِ‏ّ شَىْ‏ءٍ قَدِیرٌ
الَّذِى خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَیَاةَ لِیَبْلُوَکُمْ أَیُّکُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً وَهُوَ الْعَزِیزُ الْغَفُورُ

ترجمه
مایه خیر و برکت و بلند مرتبه است آن (خدایى) که فرمانروایى به دست اوست و او بر هر چیزى تواناست.
او که مرگ و حیات را آفرید تا شما را بیازماید که کدامیک از شما کار بهترى انجام مى‏دهید و اوست عزّتمند و آمرزنده.


نکته ها:
علاوه بر این سوره، سوره فرقان نیز با کلمه «تبارک» آغاز شده است.
«تبارک» از مصدر «برکت» هم به معناى خیر پایدار است و هم به معناى بلند مرتبه ضمناً به محلى که در آن آب جمع مى‏شود، «بِرکه» مى‏گویند.
هدف از آفرینش انسان چیست؟
پاسخ: قرآن چهار هدف را براى آفرینش انسان بیان کرده است:
الف) عبادت کردن. در قرآن مى‏خوانیم: ما جن وانس را جز براى عبادت نیافریدیم. «و ما خلقت الجن والانس الاّ لیعبدون»(2)
ب) انتخاب راه صواب از ناصواب و رسیدن به رشد و کمال در سایه آزمایش‏هاى الهى: «خلق الموت و الحیاة لیبلوکم»
ج) رحمت بر مردم. قرآن هدف دیگر خلقت را رحمت خاص خداوند بر مردم ذکر مى‏کند و مى‏فرماید: (انسان‏ها) براى آن آفریده شدند که به رحمت خاص خداوند هدایت شوند: «الّا من رحم ربّک ولذلک خلقهم»(3)
کار «حَسَن» و نیک چه شرایطى دارد؟
کار نیک، کارى است که از نظر هدف، زمان، مکان، ضرورت، تداوم، ابزار مورد استفاده، همکاران، بهره گیران، استقامت در کار، استحکام، نظم، آینده‏نگرى در عمل، اولویت‏هاى مورد نیاز، نشاط، اعتدال، دقّت، سرعت و سلامت کار، مورد سنجش و برنامه ریزى قرار گرفته باشد و به دور از آفت‏هاى عجب، حبط، ریا و سمعه انجام پذیرد.
خداوند متعال هم در دنیا حکومت دارد: «بیده الملک» و هم در آخرت حاکم است. «الملک یومئذٍ للّه»(4)
خداوند، حاکم یگانه است: «لم یکن له شریک فى الملک»(5)، «بیده الملک» و حکومت او همراه با قداست است. «المَلک القدّوس»(6)
جلوه‏هاى برکت خداوند هم در تکوین و آفرینش وجود دارد: «تبارک الّذى بیده الملک... خلق الموت و الحیاة» و هم در تشریع و قانون‏گذارى. «تبارک الّذى نزّل الفرقان»(7)
امام صادق‏علیه السلام ذیل آیه فرمود: مراد عمل بیشتر نیست، بلکه مراد بهترین عمل است و آن انجام عمل است همراه با خشیت الهى و نیّت صادق و نیکوکارى.(8)
-----

2) ذاریات، 56.
3) هود، 119.
4) حج، 76.
5) فرقان، 2.
6) جمعه، 1.
7) فرقان، 1.
8) کافى، ج 2، ص 16.



پیام ها:
1- گرچه قرآن درباره خودش و پیامبرى که بر وى نازل شده، کلمه «تبارک» را به کار برده است، ولى سرچشمه تمام برکات، خداوند و قدرت اوست. «تبارک الّذى بیده الملک و هو على کلّ شى‏ء قدیر»
 2- تمام قدرت‏ها و حکومت‏ها از بین رفتنى هستند، تنها حکومت خداوند ابدى است. «بیده الملک و هو على کلّ شى‏ء قدیر»
 3- حکومت‏هاى دنیا، جزیى، موقّت و محدود است و لذا برکت گسترده‏اى ندارد. «تبارک الّذى بیده الملک»
 4- تقدیر مرگ و حیات، جلوه‏اى از حاکمیّت مطلق خداوند است. «بیده الملک... خلق الموت و الحیاة»
 5 - حاکمان دنیایى، در همه امور قدرت ندارند، ولى خداوند حاکم و بر همه چیز قادر است. «بیده الملک و هو على کلّ شى‏ءٍ قدیر»
 6- مرگ به معناى فنا و نابودى نیست، بلکه امرى وجودى است که آفریده شده و آن انتقال از این دنیا به دنیاى دیگر است. «خلق الموت»
 7- آفرینش مرگ، آزمایشى براى ظهور صبر، و آفرینش حیات، آزمایشى براى ظهور شکر است. «خلق الموت والحیاة لیبلوکم»
 8 - آفریده‏ها همه هدفمندند و هیچ چیز، عبث آفریده نشده است و خداوند انسان را براى تکامل انتخابى آفریده است. «لیبلوکم»
 9- جوهره انسان در لابلاى گرفتارى‏ها و تلخ و شیرینى‏ها روشن مى‏شود. «خلق الموت والحیاة لیبلوکم»
 10- آزمایش الهى براى مشخص شدن علم خداوند نیست، زیرا او همه چیز را از قبل مى‏داند؛ بلکه براى آن است که عملى از ما صادر شود. «لیبلوکم ایّکم احسن عملاً» (مثل استادى که معلومات شاگردش را مى‏داند، ولى او را امتحان مى‏کند تا استحقاق نمره شاگرد جلوه کند.)
 11- ملاک عمل، کیفیّت است نه کمیّت. «أحسن عملاً» (نه «اکثر عملاً»)
 12- آزمایش الهى همیشگى وبراى همه است. «لیبلوکم» (نشان استمرار است)
 13- به خوب بودن کار، قانع نباشیم، باید بهترین کار انجام شود. «احسن عملاً»
 14- تنها حکومت و قدرت خدا شکست‏ناپذیر است. «بیده الملک... قدیر... هو العزیز»
 15- عزّت و قدرت خداوند همراه با رأفت و رحمت است. «العزیز الغفور»
 16- از شکست در آزمایش‏هاى الهى مأیوس نشوید، که او بخشنده است. «الغفور»