محتوای علمی - مهارتی مربیان فرهنگی

 مؤمنان، تنها کسانى هستند که به خدا ورسولش ایمان آورده و دچار تردید نشدند و با اموال و جانهاى خود در راه خدا جهاد کردند. اینانند که (در ادّعاى ایمان) راستگویانند.

چهار آیه‏ى قرآن با جمله «انّما المؤمنون» شروع شده که ترسیم سیماى مؤمن واقعى است:
1. «انّما المؤمنون الّذین اذا ذُکر اللَّه وَجِلتْ قلوبهم و اذا تُلیت علیهم آیاته زادتهم ایماناً و على ربّهم یَتوکّلون»(137) مؤمنان واقعى کسانى هستند که هرگاه نام خداوند برده شود، دلهایشان مى‏لرزد و همین که آیات الهى بر آنان تلاوت شود، ظرفیت آنان به ایمان افزوده مى‏گردد وتنها بر خدا تکیه مى‏کنند.
2. «انّما المؤمنون الّذین آمنوا باللّه و رسوله و اذا کانوا معه على امرٍ جامع لم یَذهَبوا حتّى یَستأذِنوه...»(138) مؤمنان واقعى کسانى هستند که به خدا و رسولش ایمان دارند و هرگاه در یک کار دسته جمعى با پیامبر هستند، بدون اجازه‏ى حضرت از صحنه خارج نمى‏شوند.
3 و 4. در همین سوره مطرح شده است؛ یک بار در آیه دهم، «انّما المؤمنون اخوة...» و بار دیگر در همین آیه.
اگر این چهار آیه را در کنار هم بگذاریم، سیماى مؤمنان صادق و واقعى را کشف مى‏کنیم. همانان که قرآن درباره‏شان فرموده است: «اولئک هم المؤمنون حقّا»(139) و«اولئک هم الصادقون» بنابراین مؤمنان واقعى کسانى هستند که:
1. دلهاى آنان به یاد خدا بتپد، نه با مال و مقام و... . «اذا ذکر اللَّه وَجِلَت قلوبهم»
2. دائماً در حال حرکت و تکامل هستند و توقّفى در کارشان نیست و در برابر هر پیام الهى؛ متعهّد، عاشق و عامل هستند. «و اذا تُلیت علیهم آیاته زادتهم ایمانا»
3. تنها تکیه‏گاه آنان ایمان به خداست، نه قراردادها و وابستگى‏هاى به شرق و غرب و... . «على ربّهم یَتوکّلون»
4. در نظام اجتماعى، پیرو رهبر الهى هستند و بدون دستور او حرکتى نمى‏کنند و نسبت به او وفادارند. «اذا کانوا معه على امرٍ جامع لم یَذهَبوا حتّى یَستأذنوه»
5. خود را برتر از دیگران ندانند و با همه به چشم برادرى نگاه کنند. «انّما المؤمنون اخوة»
6. ایمان آنان پایدار است. ایمانشان بر اساس علم، عقل و فطرت است و به خاطر عمل به آنچه مى‏دانند، به درجه‏ى یقین رسیده‏اند و تبلیغات و حوادث تلخ و شیرین آنان را دلسرد و دچار تردید نمى‏کند. «ثمّ لم یَرتابوا»
7. هر کجا لازم باشد، با مال وجان از مکتب دفاع مى‏کنند. «و جاهدوا باَموالهم و انفسهم»

137) انفال، 2.
138) نور، 62.
139) انفال، 4 و 74


پیام ها
1- قرآن، هم ملاک و معیار کمال را بیان مى‏کند، «انّ اکرَمَکم عنداللّه اتقاکم» و هم الگوهاى کامل را نشان مى‏دهد. «انّما المؤمنون الّذین...»
 2- ایمان به پیامبر، در کنار ایمان به خداوند لازم است. «آمنوا باللّه و رسوله»
 3- نشانه‏ى ایمان واقعى، پایدارى و عدم تردید در آن است. «ثمّ لم یَرتابوا»
 4- ایمان، امرى باطنى است که از راه عمل شناخته مى‏شود. «انّما المؤمنون الّذین... جاهدوا...»
 5 - ایمان بدون جهاد، شعارى بیش نیست. «جاهدوا باموالهم و انفسهم...» (کمال ایمان به گذشت از جان و مال است.)
 6- در فرهنگ اسلام، جهاد مالى و جانى، باید در راه خدا باشد. «جاهدوا... فى سبیل اللّه»