#پنجشنبه_ها_تفسیر_قرآن -تفسیر سوره مائده آیه 2

#تفسیر_قرآن

#زندگی_با_قرآن

#تفسیر_نور


سوره مائده آیه 2

یَأیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ لَا تُحِلُّواْ شَعَئِرَ اللَّهِ وَلَا الشَّهْرَ الْحَرَامَ وَ لَاالْهَدْىَ وَلَا الْقَلَئِدَ وَلَا ءَآمِّینَ الْبَیْتَ الْحَرَامَ یَبْتَغُونَ فَضْلًا مِّنَ رَّبِّهِمْ وَرِضْوَ ناً وَإِذَا حَلَلْتُمْ فَاصْطَادُواْ وَلَا یَجْرِمَنَّکُمْ شَنََانُ قَوْمٍ أَن صَدُّوکُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ أَن تَعْتَدُواْ وَ تَعَاوَنُواْ عَلَى الْبِرِّ وَ التَّقْوَى‏ وَلَا تَعَاوَنُواْ عَلَى الإِثْمِ وَالْعُدوَ نِ وَاتَّقُواْ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِیدُ الْعِقَابِ‏



ترجمه

اى کسانى که ایمان آورده‏اید! حرمت شعائر الهى، و ماه حرام، و قربانى حج و حیواناتى که براى حج علامت‏گذارى شده‏اند و راهیان خانه خدا، که فضل و خشنودى پروردگارشان را مى‏طلبند نشکنید، و هرگاه از احرام بیرون آمدید (و اعمال عمره را به پایان رساندید) مى‏توانید شکار کنید. و دشمنى با گروهى که شما را از مسجدالحرام بازداشتند، شما را به بى‏عدالتى و تجاوز وادار نکند. و در انجام نیکى‏ها و دورى از ناپاکى‏ها یکدیگر را یارى دهید، و هرگز در گناه و ستم، به هم یارى نرسانید، و از خداوند پروا کنید، که همانا خداوند، سخت کیفر است.



نکته ها

«هَدْى»، حیوان بى‏نشانى است که براى قربانى در حج هدیه مى‏شود، و «قلائِد» حیواناتى هستند که پیش از مراسم حج، با آویختن چیزى به گردن آنها یا داغ زدن، علامت‏دار مى‏شوند تا در مناسک حج، قربانى شوند.
خداوند در ابتداى این آیه، احترام به همه شعائر را واجب و هتک حرمت آنها را حرام نموده است، ولى در میان شعائر، چند مورد را به خصوص ذکر کرده است از جمله: چهار ماه رجب، ذیقعده، ذیحجّه و محرّم که جنگ در آنها حرام است و ماه ذیحجّه که حج در آن انجام مى‏شود، هَدْى که قربانى بى‏نشان است و قلائد که قربانى نشان‏دار است.
در سال ششم هجرى، مسلمانان با طىّ هشتاد فرسخ راه از مدینه به مکّه آمده بودند تا حج بگذارند، ولى کافران مانع شدند و صلح حدیبیه پیش آمد. اکنون که مکّه فتح شده، نباید دست به تجاوز بزنند. «صدّوکم عن المسجد الحرام»
اگر تحصیل علم یک «بِرّ» است، زمینه‏هاى آن چون: تأمین مدرسه، کتاب، کتابخانه، آزمایشگاه، وسیله نقلیّه و استاد و... همه «تعاون بر بِرّ» است.
همیارى در نیکى و پاکى
در آیه 177 سوره‏ى بقره، مواردى از «برّ» را بیان کرده است: «لکن البرّ مَن آمن باللّه والیوم الاخر و الملائکة والکتاب والنبیّین وآتى المال على حبّه ذوى القُربى‏ والیتامى و... واولئک هم المتّقون» برّ، ایمان به خدا و قیامت و فرشتگان و کتاب آسمانى و انبیا و رسیدگى به محرومان جامعه و پایبندى به قراردادها و صبر در کارهاست.
در روایات بسیارى به تعاون بر نیکى‏ها ویارى رساندن به مظلومان ومحرومان، سفارش شده واز کمک ویارى به ستمگران نهى شده است و ما در اینجا چند حدیث را براى تبرّک ذکر مى‏کنیم:
* امام صادق‏علیه السلام فرمود: هر کس براى یارى رساندن به دیگران گامى بردارد، پاداش مجاهد و رزمنده دارد. [10]
* تا زمانى که انسان در فکر یارى رساندن به مردم است خداوند او را یارى مى‏کند. [11]
* یارى کردن مسلمان، از یک ماه روزه‏ى مستحبّى واعتکاف بهتر است. [12]
* هر کس ظالمى را یارى کند خودش نیز ظالم است. [13]
* حتّى در ساختن مسجد، ظالم را یارى نکنید. [14]


10) وسائل، ج 8، ص 602.
11) وسائل، ج‏8، ص 586.
12) وسائل، ج‏11، ص‏345.
13) وسائل، ج‏11، ص 345.
14) وسائل، ج‏12، ص‏130.


پیام ها
1- خداوند از مؤمنان، انتظار ویژه‏اى دارد. «یا ایّها الّذین آمنوا لاتحلّوا...»
2- احترام گذاردن به شعائر الهى، وظیفه‏ى اهل ایمان است. «یا ایّها الّذین آمنوا لاتحلّوا شعائر اللّه»
3- هتک حرمت و قداست شعائرالهى، حرام است. «لاتحلّوا شعائر اللّه»
4- همه‏ى زمان‏ها یکسان نیستند. برخى روزها مثل ایّام‏اللّه و برخى ماهها مثل ماهِ حرام، احترام ویژه‏اى دارند. «ولا الشّهرالحرام»
5 - حیوانى هم که در مسیر هدف الهى قرار گیرد، احترام دارد. «و لا الهَدى و لاالقلائد»
6- راهیان خانه‏ى خدا باید مورد احترام قرار گیرند. «ولا آمّین البیت الحرام»
(هر برنامه‏اى که به احترام وامنیّت زائران خانه خدا ضربه بزند حرام است، خواه در سفر حج باشد یا عمره.)
7- هدف اصلى در حج، زیارت کعبه است. «آمّین البیت»
8 - حج و عمره، راهى براى تحصیل دنیا وآخرت است. «یبتغون فضلاً من ربّهم و رضواناً»
9- سراغ سود حلال رفتن یک ارزش است. قرآن، فضل پروردگار را که همان سودِ کسب و کار است، در کنار رضوان وقرب الهى قرار داده است. «یبتغون فضلاً من ربّهم ورضواناً»
10- هر نوع فعّالیّت اقتصادى و تجارى در مکّه، براى کشورهاى اسلامى آزاد است. «یبتغون فضلاً من ربّهم»
11- بهره‏هاى مادّى، تفضّل الهى به انسان و از شئون ربوبیّت اوست. «فضلاً من ربّهم»
12- دشمنى‏هاى دیگران در یک زمان، مجوّز ظلم و تجاوز ما در زمانى دیگر نمى‏شود. «ولا یجرمنّکم... ان تعتدوا»
13- بى‏عدالتى وتجاوز از حدّ، حرام است حتّى نسبت به دشمنان. «شنئان قوم... أن‏تعتدوا» (در انتقام نیز عدالت را رعایت کنید.)
14- احساسات دینى، بهانه‏ى ظلم نشود. «صدّوکم عن‏المسجد الحرام ان تعتدوا»
15- وفاى به پیمان‏ها وحفظ حرمت و قداست شعائر الهى نیاز به همیارى و تعاون دارد. «لاتحلّوا شعائراللّه... و تعاونوا»
16- چشم‏پوشى از خطاى دیگران، یکى از راه‏هاى تعاون بر نیکى است. «لایجرمنّکم... تعاونوا»
17- حکومت و جامعه‏ى اسلامى، باید در صحنه‏ى بین‏المللى، از مظلوم و کارهاى خیر حمایت و ظالم و بدى‏ها را محکوم کند. «تعاونوا على البرّ و التّقوى و لاتعاونوا على الاثم و العدوان»
18- براى رشد همه جانبه‏ى فضایل باید زمینه‏ها را آماده ساخت و در راه رسیدن به آن هدف، تعاون داشت. «تعاونوا على البرّ»
19- به جاى حمایت از قبیله، منطقه، نژاد و زبان، باید از «حقّ» حمایت کرد و به «بِرّ» یارى رساند. «تعاونوا على البرّ»
20- در جامعه‏ى اسلامى، نیکوکار تنها نیست و ستمگر یاور ندارد. «تعاونوا على البرّ... ولاتعاونوا على الاثم والعدوان»
21- کسانى که قداست شعائر الهى را مى‏شکنند و به بدى‏ها کمک مى‏کنند، باید خود را براى عقاب شدید الهى آماده کنند. «واتّقوا اللّه انّ اللّه شدید العقاب»